Trong ngành nông nghiệp, kiểm soát độ ẩm là yếu tố quan trọng để giữ vững được chất lượng sản phẩm. Độ ẩm phù hợp không chỉ giúp giữ vững giá trị dinh dưỡng của sản phẩm mà còn ngăn ngừa các tác động tiêu cực từ độ ẩm cao đến sức khỏe người lao động và máy móc, thiết bị. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về giải pháp sấy và kiểm soát ẩm an toàn và hiện đại giúp tối ưu hóa hiệu quả sản xuất trong ngành nông nghiệp.
Độ ẩm đóng vai trò quan trọng trong nông nghiệp thế nào?
Độ ẩm đóng vai trò quan trọng nếu không được kiểm soát phù hợp với nông sản sẽ khiến cho sản phẩm mất chất lượng. Nông sản gặp độ ẩm cao rất dễ tạo ra nấm mốc, vi khuẩn dẫn đến giảm chất lượng sản phẩm và hư hỏng, cụ thể:
Đối với cây trồng
Độ ẩm cao sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các bệnh nấm mốc như bệnh phấn trắng, bệnh sương mai và bệnh cháy lá….Các bệnh do vi khuẩn và sự xâm nhập của sâu bệnh cũng có thể trở nên phổ biến hơn trong những điều kiện này, có khả năng cản trở sự phát triển của cây trồng và làm giảm năng suất cây trồng.
Hơn nữa, độ ẩm cao có thể ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng và quang hợp. Cây có thể đóng khí khổng (lỗ chân lông trên lá) để ngăn ngừa mất nước, điều này có thể làm giảm lượng carbon dioxide cần thiết cho quá trình quang hợp. Điều này dẫn đến tăng trưởng chậm hơn và năng suất thấp hơn.
Đồng thời, độ ẩm cao kéo dài có thể dẫn đến đất bị úng nước hoặc bệnh rễ, có thể làm suy yếu khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của rễ. Sự thiếu hụt này có thể cản trở sự phát triển và ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của cây.
Đối với việc sản xuất và bảo quản
Độ ẩm cao tạo điều kiện cho sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn. Điều này không chỉ làm giảm chất lượng mà còn có thể sinh ra độc tố, gây nguy hiểm cho sức khỏe con người. Các loại trái cây, rau củ sau thu hoạch nếu không được sấy hoặc bảo quản ở độ ẩm phù hợp sẽ nhanh chóng bị thối rữa, làm giảm giá trị thương mại và gây biến đổi về mặt vật lý.
Hồng treo gió
Hồng treo gió được xem là một trong những đặc sản nổi tiếng của Đà Lạt. Tuy là một sản phẩm có giá trị kinh tế cao nhưng việc sản xuất hồng treo gió thường gặp khó khăn do mùa mưa và độ ẩm trung bình ở Đà Lạt ở mức khá cao.
Khi gặp độ ẩm cao, quả hồng sẽ bị mốc, thối, tụt cuống hoặc kéo dài thời gian sản xuất hồng treo gió. Không chỉ vậy, độ ẩm tăng cao cũng làm cho không gian sấy hồng bị ẩm thấp gây mất vệ sinh, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm mốc, vi khuẩn gây bệnh phát triển. Ngoài ra, độ ẩm cao cũng gây mất vệ sinh an toàn thực phẩm, làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm trước khi đưa đến tay người dùng.
Để bảo quản hồng treo gió một cách hiệu quả thì hồng nên được bảo quản trong độ ẩm tiêu chuẩn từ 50 đến 60%.
Hoa quả sấy
Hoa quả nếu được sấy bằng phương pháp đúng sẽ giúp thành phẩm hoa quả sấy được chất lượng, khô đều. Bên cạnh đó, để giữ hương vị và chất lượng của hoa quả sấy thì phải được bảo quản sản phẩm trong mức độ ẩm phù hợp. Độ ẩm cân bằng có thể giúp hoa quả được bảo quản lâu hơn, tránh tình hoa quả sấy biến chất ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Trong quá trình sản xuất và bảo quản, sản phẩm sấy rất dễ hấp thụ độ ẩm từ môi trường không khí xung quanh có thể gây ra ẩm mốc, hư hỏng. Chính vì vậy, hoa quả sấy rất cần được sấy và bảo quản trong một điều kiện độ ẩm tiêu chuẩn từ 10 – 25%.
Cà phê
Độ ẩm là yếu tố quan trọng quyết định hương vị và chất lượng của cà phê. Bởi khi độ ẩm cao, cà phê rất dễ xuất hiện tình trạng nấm mốc, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. Ngược lại, nếu độ ẩm thấp cà phê sẽ bị khô và mất đi hương thơm, vị ngon vốn có.
Độ ẩm tiêu chuẩn để bảo quản cà phê sẽ tùy vào loại cà phê. Thông thường, cà phê nhân nên được giữ trong mức độ ẩm từ 10 – 12%, với cà phê thóc sẽ là 9 – 12,5% và cà phê rang xay là 3 – 5%.
Chè (trà)
Kiểm soát ẩm quy trình sản xuất chè và việc bảo quản chè là một yếu tố quan trọng quyết định đến chất lượng của sản phẩm cuối cùng. Vì độ ẩm quá cao hoặc quá thấp sẽ khiến cho chè bị mất hương vị và có thể dẫn đến tình trạng bị mốc.
Khi bảo quản chè trong môi trường độ ẩm cao sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng chè và sự an toàn của người dùng. Để giữ được chất lượng của chè, tốt nhất nên bảo quản trong môi trường có độ ẩm dưới 60%.
